YABANCI İŞÇİLER ÜZERİNDE ARAŞTIRMA YAPAN ODTÜ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ YARD. DOÇ. DR. BESİM CAN ZIRH ÇAYSİAD'I ZİYARET ETTİ

Ortadoğu teknik üniversitesi fen edebiyat fakültesi sosyoloji bölümü öğretim üyelerinden Yard. Doç. Dr. Besim Can Zırh Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce, yabancı işçi çalıştıran bölgelerde yaptırılan bir araştırma kapsamında bilgi alışverişinde bulunmak üzere Çaysiad ı  ziyaret etti.

Göç İdaresi yabancı işçi çalıştırılan bölgelerde, yabancı işçilere ihtiyaç duyuran sebepleri, yabancı işçilerin çalıştırılma koşullarını, aldıkları ücretleri ve faaliyetlerini araştırmaktadır. Bu amaçla sözleşme imzalanan Yar. Doç. Dr. Besim Can Zırh bölgemize gelerek ziyaretlerde bulunmaktadır.

Bilindiği gibi bölgemizde çay toplayacak işçi bulmak bir sorun haline gelmiş ve yıllar itibarı ile bu sorun yüzünden işçi maliyetleri her geçen gün daha da artmıştır.  Üç yıl önce öğlen yemekleri verilen ve 60 TL ödeyerek çalıştırılan yabancı işçileri bu gün kahvaltılarını öğlen yemeklerini sigaralarını ve beş çaylarını vererek üç yıl öncesine göre % 50 zamla 100 TL günlük ödeyerek çalıştırabilmekteyiz. Toplamda işçinin gün maliyeti getirip götürülmesi de dahil edildiğinde 130 TL düzeyinde oluşmaktadır. Bu ücret çay sanayicisi içinde, çay müstahsili içinde yüksek fıyattır.

Bundan daha kötüsü 2015 yılı ikinci çay sezonunda sistemin değiştirilmiş olmasıdır. Yabancı işçiler kilo başına çalışmaya başlatılmışlardır. Bu da çay bahçelerinin tahrip olacağı anlamına gelmektedir. Yerli istihdam için proje üretemediğimiz surece bu baskıcı değişim ileriki yıllarda daha da ağır yük altına girmemize sebep olacaktır.

Bu konularda araştırma yapan araştırmacı Yard. Doc. Dr Besim Can Zırh a ‘Çay Bizim İşimiz’ adı ile 2016 yılında Of/Trabzon da uygulamaya geçecek olan yerli istihdam projemiz hakkında bilgi aktarılmış, işsizlik oranı %11 e yaklaşan ülkemizde istihdam projelerinin devletçe desteklenmesi ve katkı verilerek takip edilmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır.

Verimli işçi Verimsiz işçinin işini elinden alır (Mustafa Yılmaz Kar) teorisinden hareket ederek durum şöyle izah edilebilir. Yabancı işçi aldığı 100 TL yevmiye ile ülkesindeki şartlara göre iyi bir satın alma gücü elde etmektedir. Buna karşılık kendisine iş veren işverenin çalıştırma şartlarını kabul ederek işveren nezdinde verimli işçi konumuna geçmektedir. Aynı şartları kabul etmek yerli insanımız için kazanılmış haklarından vazgeçmesi anlamına geleceğinden yerli insanımız ise verimsiz işçi durumuna düşmektedir. Bu yüzden de tercih edilmemekte, işini kaybetmektedir.

Yabancı çay işçilerinin bugün için maliyetlerini hesaba katmazsak verdikleri rahatlığın rahatsızlığını, yarınlarda gelmedikleri zamanlarda çekeceğimizin bilincindeyiz. Bu günden yerli istihdam projesini uygulamaya alarak altyapı oluşturmak, çay cirosundan yerli insanımızın daha fazla pay almasını sağlamak ve sektörün kayıt içine çekilerek devletin de pastadan pay almasına katkı vermek zorundayız. Bu hedefe ulaşmak için devletin desteği çok önem arz etmektedir.

Çaysiad ın öncülüğünde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, İşkur ve Çaykur un destek verdiği ‘Çay Bizim İşimiz’ projesi kapsamında beş yılda 5000 yerli işçinin istihdam edileceği hesaplanmaktadır. Bu amaçla projenin ihtiyaç duyduğu her alanda desteklenmesi ve örnek proje olarak diğer sektörlerde de uygulamaya alınabilecek şekle getirilmesi gerekmektedir.

Bu hedefe ulaşılması ve yerli istihdamın artırılmasına destek verilmesi büyük önem arz etmektedir.